1. Initieel ontwerp van de Driekerkenstraat als fietszone met halve knip ter hoogte van de Leiebrug
Al 20 jaar wordt gesproken over de herinrichting van de Driekerkenstraat. Uiteindelijk kreeg de stad Kortrijk de beloofde subsidies van de Vlaamse Milieumaatschappij. Een aanzienlijk bedrag dat het mogelijk maakt een gescheiden rioleringsstelsel te financieren. Die toekenning vormde de aanleiding om het project Driekerkenstraat voor te bereiden.
In november 2017 werd tijdens de infomarkt ‘De toekomst van Bissegem’ in het ontmoetingscentrum voor de eerste keer gecommuniceerd. Een jaar later (november 2018) volgde een specifieke avond over de toekomst van de Driekerkenstraat. Studiebureau Arcadis nam de presentatie op zich. Op het einde van die avond werd gevraagd wie wou toetreden tot de adviesgroep. Het was immers de bedoeling van de stad Kortrijk om de Bissegemse gemeenschap hier maximaal bij te betrekken. Deze oproep werd later bekendgemaakt via www.facebook.com/nieuwsuitbissegem en de stadswebsite www.kortrijk.be/bissegem. Iedereen kreeg een maand lang de tijd zich kandidaat te stellen.
Uiteindelijk stelden meer dan 50 personen zich kandidaat. Om het werkbaar te houden selecteerden we 33 personen. Die werden zo representatief mogelijk samengesteld (leeftijd, gender, bewoners, ondernemers, lokale actoren). Zij vertegenwoordigden de lokale bewoners, de ondernemers, de Sint-Vincentiusschool, het Wijkteam, het lokale verenigingsleven en de kerkfabriek. Ook een afvaardiging uit Marke woonde de overlegmomenten bij.
Na een intensief traject, opgestart in januari 2019, werd na één jaar en vier adviesgroepen een ambitieus scenario naar voor geschoven dat maximaal rekening houdt met de verschillende doelstellingen een aandachtspunten. Het was geen eenvoudige beslissing, omdat er rekening moest gehouden worden met heel wat factoren.
Het traject van de adviesgroep duurde een jaar lang. De adviesgroep kwam viermaal samen (30 januari 2019, 18 maart 2019, 24 april 2019 en 15 januari 2020). Studiebureau Arcadis zorgde voor de nodige begeleiding. Zij begonnen het participatietraject met de voorstelling van vijf circulatieconcepten. Die concepten kwamen tot stand op basis van de vele insteken die we eerder vanuit de Bissegemse gemeenschap kregen.
De leden van de adviesgroep werden ingedeeld in drie groepen. Zij gingen met elkaar in debat over de voor- en nadelen van die concepten. Dat de keuze tussen de concepten niet makkelijk was, bleek uit het feit dat verschillende concepten ‘favoriet’ zijn geweest gedurende het traject. Lang is er gewerkt op een scenario met overal dubbelrichtingsverkeer en fietspaden. In dit scenario was er echter geen ruimte voor de gevraagde parkeerplaatsen, voldoende brede voetpaden (soms amper 70 cm) en groen. Bovendien zou het eerder een rechte snelweg worden dan een prettige woonstraat. Dit heeft velen in de adviesgroep doen inzien dat keuzes noodzakelijk zijn.
De leden van de adviesgroep investeerden veel energie en tijd in het herdenken van de Driekerkenstraat.
Iedereen was het erover eens dat dit een complex project was, waarbij elke keuze een voor- en nadeel opleverde.
Zowel de rioleringswerken als de herinrichting van de Driekerkenstraat en omliggende straten plus de opwaardering van parking Vlienderkouter en de realisatie van ‘Bissegem Plage’ zullen in totaal 9 miljoen euro kosten.
De knip was een manier om de leefkwaliteit van de Driekerkenstraat te garanderen. Alle autoverkeer vanuit Marke naar Bissegem werd geweerd. Het gaat vooral om doorgaand verkeer (2000 wagens/dag). Omgekeerd bleef het vanuit Bissegem mogelijk om naar Marke te rijden (gemiddeld 3000 auto’s/dag).
De knip werd voorzien we over de brug ter hoogte van garage Bartier. Garage Bartier kreeg een extra toegang voor de knip (via de Wevelgemsevoetweg), waardoor ze vanaf beide kanten bereikbaar is.
Het wegprofiel van de Driekerkenstraat is te smal om, naast de rijweg voor auto’s, ‘aparte fietspaden’ én ‘brede voetpaden’ én ‘parkeerplaatsen’ én ‘groen’ te voorzien. Na uren debat, en alle pro’s en contra’s met mekaar af te wegen, werd in dit complexe traject gekozen voor het concept van de fietszone. Dankzij dit fietszone-concept is er wel ruimte voor brede voetpaden, extra groen, parkeerplaatsen en kan de auto in beide richtingen rijden.
Een fietsstraat is slechts een veilig alternatief als er minder auto’s rijden. Daarom werd gezocht naar een manier om de doorgaande wagens te weren uit de straat. Dat kon door het verkeer komende van Marke te weren via een halve knip (enkelrichtingsverkeer). Deze werd ter hoogte van de garage Bartier gecontroleerd via een ANPR-camera.
Dit idee kwam ruim ter sprake in de adviesgroep en bracht volgende conclusies mee:
- Slagboomsysteem zou voor onduidelijkheid zorgen bij de mensen. Men moet onthouden welke tijden je er wel en niet langs kan. Vrees was dat veel mensen toch verkeerd zouden rijden.
- Uit cijfers blijkt dat de verkeersintensiteiten niet enkel hoog zijn tijdens de spits. Bij een grotere hoeveelheid autoverkeer en minder fietsverkeer is een fietsstraat minder geschikt. Dan zou je moeten kiezen voor fietspaden, wat dan weer te kleine stoepen, geen groen en geen parkeren met zich mee zou brengen (straatprofiel is te smal om alles te voorzien).
- Ook bestond de vrees dat er tot in de lengte van de dagen discussie zou blijven over de tijden van de afsluiting.
- Bovendien is er een goed alternatief via de R8. Deze route is, zeker in daluren, niet druk en niet moeilijk om te nemen. Omdat dit alternatief er is, is het niet nodig om in de daluren de Driekerkenstraat open te stellen voor sluipverkeer.
Ja. Er waren vanaf de start 5 concepten, waarop tijdens het proces nog subvarianten zijn bedacht. De concepten liepen uiteen van behoud van de huidige situatie tot het volledig afsluiten van de Driekerkenstraat ter hoogte van de brug. Hieronder schetsen we de niet gekozen concepten die werden onderzocht en besproken.
1. Het concept met behoud van de huidige circulatie: overal tweerichtingsverkeer en fietspaden.
Lees verder onder de foto
Dit concept is op vraag van de adviesgroep tot in de details uitgewerkt. Maar uit de ontwerptekeningen bleek dat er onvoldoende ruimte was voor voetpaden, amper 70 cm op verschillende plekken. Dit vond de adviesgroep zeker in een schoolomgeving onacceptabel. Daarnaast leek de straat, zonder parkeren en zonder groen, eerder een rechte snelweg dan een prettige woonstraat. Men was bang voor nog meer sluipverkeer in de Driekerkenstraat. Tot slot ontbrak er parkeren. Ter hoogte van de begraafplaats is dat al jaren een gemis.
Het concept met eenrichtingsverkeer in de Driekerkenstraat zelf
Lees verder onder de foto
De Driekerkenstraat zou in dit concept eenrichtingsverkeer worden. Zo zou men opnieuw via de Hendrik Dewildestraat of de Neerbeekstraat moeten rijden. Met eenrichtingsverkeer wordt doorgaand verkeer (sluipverkeer) ontmoedigd. Maar momenteel is het al zo dat automobilisten bij file in de Driekerkenstraat via de Neerbeekstraat rijden om de anderen voorbij te steken. De adviesgroep was daarom bang dat sluipverkeer andere routes in de wijk zouden blijven gebruiken. Daarom werd dit concept niet verder uitgewerkt.
3. Verkeer via de Rietputparking
Lees verder onder de foto
In dit concept zou er ter hoogte van de school en kerk eenrichting worden ingevoerd. De niet behouden richting zou via de Parking Rietput naar de N8 verlopen. Sluipverkeer werd niet aangepakt. Ter hoogte van het kruispunt met de Neerbeekstraat en de Driekerkenstraat ontstaat zo een nieuw gevaarlijk kruispunt voor rechtdoorrijdende fietsers. Een bestaande veilige doorsteek (naast de Kava) zou moeten verdwijnen. Een deel van de parking zou moeten verdwijnen. Er was eensgezindheid dat dit concept heel wat nadelen had waardoor het niet verder is uitgewerkt.
4. Afsluiten brug voor gemotoriseerd verkeer
Lees verder onder de foto
Tijdens de besprekingen evolueerde dit concept naar een concept waarbij er enkel bepaalde uren zou worden afgesloten. Bijvoorbeeld gesloten tijdens vaste uren in functie van de (school)spits. Dit zou leiden tot onduidelijkheid voor de woensdagen en vrijdag. Bovendien blijft er dan op zaterdag een problematiek van leefbaarheid. Dit concept werd niet verder uitgewerkt.
De volledige Driekerkenstraat alsook een deel van de Neerbeekstraat, de Rietput, (gedeeltelijke herinrichting), de Jozef Verhaeghestraat, de Vrije Aardstraat en de Kerkvoetweg worden aangepakt.
Vroeger werd hemelwater en afvalwater samen afgevoerd in een gemengde riolering. Omdat regenwater proper is, moet dit water niet gezuiverd worden. Het regenwater zorgt voor een extra belasting van de zuiveringsinstallatie. Het hemelwater verdunt bovendien ook het afvalwater waardoor de zuivering minder efficiënt kan gebeuren.
Ja, de Europese regelgeving legt een goede kwaliteit van de waterlopen op. Voor Vlaanderen werd dit vertaald in de Vlaamse milieuwetgeving, Vlarem II.
Vlarem II verplicht ook de stad Kortrijk tot het aanleggen van een gescheiden rioleringsstelsel bij de aanleg of heraanleg van rioleringen.
Meer informatie is terug te vinden op https://www.kortrijk.be/afkoppelen.
De Neerbeek droeg vroeger de niet zo benijdenswaardige titel van 'vuilste beek van Vlaanderen'. In 2017 werd door Aquafin een eerste ingreep gedaan om de vuilvracht die op deze beek toekwam sterk te verminderen. Op heden zijn er echter nog woningen die rechtstreeks afvalwater lozen in de Neerbeek en dit dient dus nog te worden aangepakt. Bij de heraanleg van de Driekerkenstraat wordt in de Rietput en de Neerbeekstraat (t.e.m. huisnummer 47) een gescheiden rioleringsstelsel aangelegd zodanig dat de waterkwaliteit van de Neerbeek verder toeneemt.
Een fietsstraat is een straat waar fietsers de belangrijkste weggebruikers zijn. In de fietsstraat mogen fietsers in het midden rijden. Gemotoriseerde voertuigen mogen fietsers niet inhalen en maximum 30 kilometer per uur rijden. Het begin en einde van de fietsstraat worden aangeduid met blauwe aanwijzingsborden en een logo op het wegdek.
Om de fietsstraat te accentueren, maken we het asfalt van de Driekerkenstraat rood. In een fietsstraat heeft een fietser niet automatisch voorrang. In de Driekerkenstraat is dit wel het geval. De inritten van de straten zijn zo vormgegeven dat dit ook voor de fietsers prettig rijdt. Door de knip ter hoogte van garage Bartier zal er geen doorgaand (sluip) verkeer meer zijn. Hierdoor fiets je straks veiliger en prettiger door de Driekerkenstraat.
De fietsstraat zorgt ervoor dat de fiets een veilige en prominente plaats krijgt in de straat. Het straatprofiel is bewust ingericht met minimale maten voor de auto om de snelheid bij wagens laag te houden. Hierdoor ontstaat ook de gewenste ruimte voor brede voetpaden, meer groen en extra parkeerplaatsen waar die nodig zijn. Bovendien biedt dit scenario de potentie om een plein rondom de kerk te creëren met meer mogelijkheden voor terrassen en dynamiek. Zonder de invoering van de fietsstraat zou het niet mogelijk zijn nog parkeerplaatsen, groen en voldoende brede voetpaden te voorzien omdat deze ruimte nodig zou zijn voor de aanliggende fietspaden.
De fietsstraat start in de Driekerkenstraat vanaf de Meensesteenweg tot voorbij de Vrije Aardstraat. Tussen de Vrije Aardstraat en de Wevelgemsevoetweg is een overgang voorzien van de fietsstraat naar fietspaden.
Een dubbelrichtingsfietspad aan één kant van de weg neemt evenveel ruimte in beslag als een enkelrichtingsfietspad aan beide zijde van de weg. Een dubbelrichtingsfietspad dient namelijk 2,50 meter te zijn plus een schrikstrook van 1,00m (samen 3,50m). Een enkelrichtingsfietspad dient tweemaal 1,75m te zijn (samen ook 3,5m). Een dubbelrichtingsfietspad heeft daarom dezelfde negatieve gevolgen in de Driekerkenstraat, zoals het ontbreken van parkeren, groen en een te smal voetpad. Daar komt nog bij dat een dubbelrichtingsfietspad minder veilig is in een stedelijke omgeving of in een straat met veel zijstraten. Een dubbelrichtingsfietspad wordt enkel aangelegd in landelijk gebied of in zeer specifieke situaties.
De beschikbare breedte van gevel tot gevel is te smal om zowel fietspaden als, kwalitatieve voetpaden, als ruimte voor auto’s en parkeerplaatsen te voorzien. Een profiel met kwalitatieve fietspaden en een rijweg voor de huidige verkeersintensiteiten bevat geen parkeerplaatsen en geen groen. Bovendien is de ruimte voor voetpaden in dat geval beperkt tot ongeveer 1 meter en op bepaalde plaatsen zelfs tot 70 cm. Dit is onder de huidige minimum norm voor voetpaden. Daarom is ervoor gekozen om de Driekerkenstraat niet in te richten met fietspaden.
De Overzetweg is het verlengde van de Driekerkenstraat maar ze is niet hetzelfde. De bebouwing is van een heel andere aard. Er is geen school, dorpscentrum of begraafplaats. Daardoor zijn er andere behoeften voor de straatinrichting. Bovendien is er in de Overzetweg ook meer plaats omdat we de mogelijkheid hadden om gronden aan te kopen. Zo is er voldoende ruimte om alle nodige elementen op een kwalitatieve manier te combineren. Dit is niet mogelijk in de Driekerkenstraat.
Ja. Van de huidige 52 bestaande parkeerplaatsen gaat er geen enkele parkeerplaats verloren. We houden rekening met de lokale handelaars. De Shop&Go plaatsen (30 minuten) aan de kerk worden behouden maar anders georganiseerd. Zo komen er langs de kerk 3 parkeerplaatsen en langs de apotheek 5 parkeerplaatsen.
Ter hoogte van de begraafplaats wordt parkeerruimte voor circa 15 wagens voorzien. Er worden ook parkeerplaatsen voor mensen met een handicap ingericht.
Deze aantallen zijn indicatief. Hier en daar kan nog een parkeerplaats verdwijnen als dit noodzakelijk blijkt voor de zichtbaarheid of voor (nieuwe) garages en opritten.
Als onderdeel van het stadsvernieuwingsproject en om de parkeersituatie in Bissegem te optimaliseren, kreeg parking Vlienderkouter een make-over. Er zijn 35 plaatsen voorzien met kwalitatieve openbare verlichting en een duidelijke indeling van de parkeervakken Dit is nu een goede plek om de auto te parkeren, zowel voor bezoekers als werknemers als schoolverkeer.
Door de nieuwe ingang van de Sint-Vincentiusschool aan de zijde van ‘de platse’ en de kerk vormt dit een ideale plek om kinderen af te zetten. Zo hoeven de ouders niet in de Driekerkenstraat te rijden als zij daarna door moeten naar de R8 of Kortrijk Centrum. Bovendien blijft de schoolomgeving vrij van autobewegingen en veilig voor fietsende kinderen.
Tijdens de werken aan de Driekerkenstraat komend jaar kan deze parking ook gebruikt worden, wanneer De Rietput of de parkeerplaatsen in de Driekerkenstraat zelf niet beschikbaar zijn.
Ja, er komt groen in de straat. Dit zal in de vorm van gevelgroen en groenperken zijn, en waar mogelijk worden bomen geplaatst in de groenperken. Het straatbeeld wordt daardoor een stuk groener dan vandaag. De vooropgestelde boomsoort is Acer Campestre 'Elsrijk'.
Ja. Door dit concept te kiezen zijn er ruime voetpaden en is het mogelijk om bankjes te plaatsen. De stad kreeg signalen dat vooral ouderen de aanwezigheid van bankjes appreciëren.
Ja. Momenteel is de kwaliteit van sommige voetpaden slecht. Op bepaalde plaatsen is het voetpad ook zeer smal. Dit maakt het moeilijk om met een rolstoel of buggy te passeren. Ook ter hoogte van de school zijn de voetpaden te smal in vergelijking met het aantal voetgangers.
Bij de herinrichting zorgen we voor bredere voetpaden: deze zijn minimaal 1,50 meter maar op veel plaatsen zijn ze meer dan 2 meter. Langs Bissegemplaats zal de voetpadbreedte van 2 meter naar 4 meter evolueren. Dit biedt nieuwe kansen voor de aanwezige horeca. Door de beperkte breedte kunnen hier vandaag geen terrassen toegestaan worden.
Op de wegenisplannen zijn de materiaalsoorten terug te vinden in de legende (aan de rechterkant op de plannen). In de Driekerkenstraat worden vooral betonstraatstenen geplaatst. Het spreekt voor zicht dat deze keuze ook rekening houdt met de toegankelijkheid.
Om de circulatie in het centrum van Bissegem te verbeteren werd een proefmaatregel opgestart, die de noordelijke toegang tot parking Rietput afsloot. Vaak moesten automobilisten, komende vanuit de Meensesteenweg, die vanuit de ‘platse’ linksaf wilden slaan naar de Rietput, wachten omwille van de autorij die zich gevormd had aan de verkeerslichten op Bissegemplaats. Als gevolg van deze stilstaande automobilisten werd het verkeer én de lichtenregeling op de Meensesteenweg ernstig verstoord.
Met het afsluiten van deze toegang werd deze belemmering van de doorstroming van het verkeer dus vermeden. De maatregel werd op proef ingevoerd voor een periode van twee maanden, vanaf 1 maart 2019 tot en met 30 april 2019.
Er werd onderzoek verricht door studiebureau Arcadis om na het proefproject, zowel op basis van cijfergegevens, als op basis van ervaringen van burgers en ondernemers, de proefmaatregel te evalueren.
Voordat de proefmaatregel werd ingevoerd, zijn er tellingen gebeurd. Daaruit blijkt dat de zuidelijke toegang via de Neerbeekstraat het meest gebruikt werd. De Noordelijke toegang werd voornamelijk tussen 8u en 8u30 regelmatig gebruikt.
Deze bevindingen werden twee keer afgetoetst met de adviesgroep. Er waren geen onoverkomelijke problemen vastgesteld door het studiebureau. Deze situatie was voor fietsers en voetgangers merkbaar beter. Daarom werd beslist de proefmaatregel te behouden. Niet alleen omwille van het fileleed dat de oude situatie veroorzaakte, maar ook omwille van het creëren van een veiliger traject van onze schoolgaande jeugd. Deze route vanaf Bissegemplaats tot aan KAVA wordt nu ingericht als zone voor fietsers en voetgangers.
Ja. De inrichting van een fietsstraat zal zorgen dat nog meer fietsers gebruikmaken van de Driekerkenstraat. Daarom voorzien we de nodige stallingen zodat je fietsen veilig en ordentelijk kan stallen bij de bestemming. Dat gebeurt ter hoogte van de kerk, de school en de begraafplaats.
Door de verbreding van de voetpaden ter hoogte van de Bissegemplaats creëren we extra ruimte voor de aanwezige horeca. In de nabije toekomst krijgen zij, naast het rustiger karakter dat er wordt gecreëerd, de mogelijkheid om op de bredere voetpaden terrasruimte te voorzien.
Daarnaast zal de bereikbaarheid van dit stadsdeel geoptimaliseerd worden en gaan auto’s niet meer in de file staan in de Driekerkenstraat. Wie met de auto wil komen, zal vlot en nabij een parkeerplaats kunnen vinden. Denk aan de parking Vlienderkouter die momenteel al in gebruik is.
De Vlaamse Waterweg wil van de binnenvaart een sterker alternatief maken voor het goederenvervoer op de weg. Om schepen met drie lagen containers door te laten, moeten bruggen een vrije doorvaarthoogte hebben van minstens 7 meter. De brug die Bissegem en Marke verbindt is te laag en moet dus vernieuwd worden. De nieuwe brug wordt een stalen boogbrug van 80 meter lang en ongeveer 20 meter breed.
Gezien dit een woonerf is, mag er enkel geparkeerd worden in de daarvoor aangeduide zone = de 3 parkeerplekken.
In de rest van het woonerf kan je laden en lossen, maar niet parkeren.
2. Van halve knip naar terug dubbelrichtingsverkeer
In het nieuwe coalitieakkoord Kortrijk met Brio staat ‘Mobiliteitsaanpassingen worden pas uitgevoerd na dialoog met de inwoners, handelaars en andere stakeholders. Waar nodig evalueren we eerdere beslissingen zonder taboes. Zo draaien we de knip in Bissegem terug. We zorgen opnieuw voor tweerichtingsverkeer maar werken met beurtelingse verkeerslichten ter hoogte van de brug. Op die manier garanderen we de leefbaarheid en de veiligheid van de inwoners en schoolgaande kinderen in de Driekerkenstraat.’
Tijdens de werken aan de Driekerkenstraat zelf werd de knip tijdelijk verwijderd als minder hinder maatregel. Zo bleven de bewoners tijdens de werken bereikbaar. Deze situatie werd vormgegeven met werflichten ter hoogte van de wegversmalling aan garage Bartier. Het einde van de werken Driekerkenstraat is voorzien eind maart.
Het college besliste op 10 februari 2025 om terug verkeer vanuit Marke toe te laten. De werflichten van de aannemer worden vervangen door een proefopstelling met tijdelijke verkeerslichten. Langs weerszijden van de wegversmalling komen driekleurige verkeerslichten, in de Wevelgemsevoetweg en er komen lichten met drukknop voor overstekende fietsers van en naar de Wevelgemsevoetweg/jaagpad langs de Leie. Intussen wordt een nieuw, definitief plan met verkeerlichten ontworpen.
Tijdens de werfsituatie met dubbelrichtingsverkeer werd al duidelijk dat er vooral tijdens de avondspits opnieuw een wachtrij wordt gevormd in de Driekerkenstraat richting de verkeerslichten aan de Meensesteenweg. Met de proefopstelling met verkeerslichten willen we het verkeer komende vanuit Marke slechts druppelsgewijs toelaten in de Driekerkenstraat, en zo de wachtrijlengte verminderen.
De stad zal maandelijks de verkeersintensiteiten (vrachtverkeer, auto’s en fietsers) in de Driekerkenstraat tellen. Daarnaast wordt ook de wachtrijlengte in kaart gebracht, zowel naar de lichten Meensesteenweg als ter hoogte van de wegversmalling aan garage Bartier.
De verkeerstellingen moeten wel met de nodige omzichtigheid geïnterpreteerd worden. De invloed van de werken aan de trompetaansluiting op de R8 hebben immers nog een grote invloed op de verkeersintensiteiten in Bissegem.
De Driekerkenstraat is aangelegd als fietszone met dubbelrichtingsverkeer. Er werd voorzien in een overrijdbare middenstrook en smalle rijstroken. Door dit ontwerp met gemengd verkeer kon het parkeren in de straat behouden blijven en ingezet worden op vergroening, brede voetpaden en terrasruimte. Tijdens de proefopstelling zal nagegaan of er beperkte fysieke aanpassingen noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld ter hoogte van de verkeerslichten. Elke aanpassing verreist echter een opnieuw keuze ten koste van parkeren, groen en/of terrassen.