De Boerenkrijg in Marke
In de Markebekestraat, tegenover de Kasteeldreef, herinnert de monumentale gedenksteen aan een historisch incident ten tijde van de Boerenkrijg. De aanleiding voor de Boerenkrijg was de opeising van alle jonge mannen tussen 20 en 25 jaar voor het leger van de Franse Republiek. Dit resulteerde in de Boerenkrijg zelf, een opstand in 1798 van de landelijke bevolking tegen het Franse staatsgezag dat toen in de Zuidelijke Nederlanden heerste.
Op 28 oktober 1798 was er te Marke een schuttersfeest geweest. Drie Markse schutters van de Sint-Barbaragilde trokken 's nachts naar Kortrijk. Wellicht overmoedig geworden door overmatig drankgebruik, losten zij enkele schoten in de Magdalenastraat. In die straat was toen net een compagnie Franse soldaten gelegerd, die meteen reageerde. Achtervolgd door Franse ruiters, namen de schutters de benen richting Marke en verborgen zich onder de Markebekebrug. Ter hoogte van de Markebeke, naast de herberg ‘De Slabbaert’, was toen een brouwerij gelegen. Nieuwsgierig geworden door het lawaai en het hoefgetrappel, kwamen enkele mensen uit de brouwerij aan de deur kijken wat er gaande was. Geschrokken bij het zien van de Franse ruiters, vluchtten ze binnen en vergrendelden de deur. De Franse militairen dachten in die mannen de drie dolle schutters te herkennen. De Fransen beukten de deur in en in hun drift doodden zij drie mensen.
De gedenksteen
Op 3 september 1899, ter gelegenheid van Markekermis en 101 jaar na de gebeurtenis, werd een gedenkplaat aangebracht in de gevel van de herberg ‘De Markebeke’. Baron Emmanuel de Bethune (1869-1909) maakte de tekening voor de steen en R. Cagneaux voerde het werk uit. Zie postkaart uit de jaren 1920 waar de gedenksteen zichtbaar is op de gevel van herberg 'De Markebeke'.
Toen de herberg tijdens de Tweede Wereldoorlog echter zwaar beschadigd werd door bombardementen, werden de stukken van de vernielde gedenksteen gered. In 1967 stelde Jean-Baptiste de Bethune voor om enkele vierkante meter grond af te staan voor de heroprichting van het teken. In 1969 kocht de gemeente Marke een perceel grond aan de Staat en gaf opdracht aan de arduinkapper Hugo Kesteloot om de steen te herstellen. De gedenkplaat werd in een muur op het pleintje gemetst en opnieuw plechtig onthuld op 11 juli 1973.
In 1978 werd het monument terug afgebroken en heropgebouwd. In 2004 werd het monument volledig hersteld door de stad Kortrijk.
In januari 2023 werd het monument aangereden met vluchtmisdrijf. De gedenkplaat en de helft van de muur waren vernield. De brokstukken werden verzameld en het gehele monument werd gerestaureerd.
