Het lichtkunstwerk het 'Verdrag van Kortrijk' herinnert ons aan de vastlegging van de landsgrenzen tussen België en Frankrijk. Dit internationaal akkoord werd op 28 maart 1820 ondertekend in het Stadhuis van Kortrijk. Het lichtkunstwerk kwam er op vraag van historici Martijn Vandenbroucke en Bernard D’Heygere die in 2020, naar aanleiding van het 200-jarig bestaan van het Verdrag van Kortrijk, een gelijknamige boek publiceerden. De historici vroegen het stadsbestuur om een permanente herinnering van deze belangrijke gebeurtenis voor Kortrijk in de publieke ruimte.
Lichtkunstwerk
Letterkunstenaar Maud Bekaert ging in gesprek met de schrijvers van het boek en las zich in over het Verdrag van Kortrijk. Haar ontwerp - dat ze maakte samen met lichtregisseur Chris Pype - bestaat uit een lichtbak waarop het verdrag geprint werd ‘in reverse’ waardoor de letters door het licht zichtbaar worden. Bovenop het verdrag tekent zich de grillige grenslijn af tussen Frankrijk en België.
“Toen ik een foto van het historische verdrag zag kwam het voor mij plots tot leven. Ik zag het moment waarop in 1820 in een prachtig handschrift in Kortrijk de grens met Frankrijk werd bevestigd. Dat wou ik tonen. De gouden lijn die over het verdrag loopt is een geabstraheerde weergave van die grens. Je moet even stilstaan en naar boven kijken. Een mooi beeld, als er verschillende mensen het verdrag staan te lezen.” - Maud Bekaert
Het Verdrag
Het Verdrag van Kortrijk is het eerste grensverdrag dat pas werd ondertekend nadat de grens ook werkelijk in kaart was gebracht én aangeduid door middel van grensstenen of -palen. Tot kort voordien was het de gewoonte een grensverdrag te bepalen op basis van ruwe lijnen en pas nadien de grens te gaan afbakenen. Het verdrag dat hier werd ondertekend mag dan zeker als bijzonder worden beschouwd. De huidige grens tussen Frankrijk en België is het gevolg van een reeks vredesverdragen die de expansie van de Franse leiders richting het noorden (de Zuidelijke Nederlanden) probeerden te stoppen. Nadat in 1814 de Franse Keizer Napoleon werd verslagen wilde het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden de grenzen van Frankrijk vastleggen in een verdrag. Het duurde uiteindelijk 6 jaar, tot in 1820, wanneer het Verdrag in Kortrijk werd ondertekend. Niet in het voormalige Broelmuseum, zoals in vele bronnen staat, maar in het Historisch Stadhuis. Twee hoge generaals tekenden in naam van de koningen van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en Frankrijk het verdrag. Samen stonden ze aan het hoofd van de gemengde grenscommissie die de grens vastlegde. Daarna werd het verdrag ook geratificeerd door de koningen.