Het ontwerp voor het nieuwe stationsgebouw in Kortrijk en zijn omgeving is klaar. De nieuwe stationshal komt onder de sporen en fungeert als een vlotte verbinding voor voetgangers én fietsers: boven de vernieuwde perrons komt een centrale overkapping. Het Stationsplein wordt groener en biedt plaats voor terrassen. NMBS, Stad Kortrijk, De Lijn en Infrabel keurden een samenwerkingsovereenkomst goed voor de uitvoering van dit sluitstuk van het Stationsproject. De start van de werken is gepland in het najaar van 2025.
Het station als centraal knooppunt
De Kortrijkse stationsomgeving is zowel op stadsniveau als op regionaal niveau een centraal knooppunt. Het is het overstap-, vertrek- of aankomstpunt voor pendelaars en bezoekers, maar ook het knooppunt tussen heel wat geplande of in uitvoering zijnde stadsprojecten. Denk maar aan de boulevard naar Kortrijk Weide, de groene verbinding via het Casino- en het Conservatoriumplein, het hoogwaardig openbaar vervoer naar Hoog Kortrijk, de ontwikkelingen op de Van Marcke-site en de fiets- en voetgangersverbindingen tussen de noord- en zuidzijde van het centrum. Het Kortrijkse station ligt in het centrum van deze stadsprojecten en moet modern, multimodaal en voor iedereen toegankelijk zijn. Het wordt daarom grondig aangepakt.
Het eerste deelproject, de herinrichting van de omgeving Zandstraat, is in uitvoering. Die werken omvatten onder meer de bouw van de fiets- en bustunnel, de wegtunnel en de ondergrondse parking met 900 parkeerplaatsen. Het sluitstuk wordt de bouw van het nieuwe station en de heraanleg van de omgeving. De voorontwerpen zijn klaar en alle partners keurden een samenwerkingsovereenkomst goed.
30% meer reizigers
Het station van Kortrijk is met 8.200 dagelijks opstappende reizigers het tweede grootste station van West-Vlaanderen. Het is een knooppunt voor openbaar vervoer binnen West-Vlaanderen en naar het binnenland. Zo kwam er in december 2020 een bijkomende IC-verbinding naar Brussel en vanaf december 2025 rijden er tijdens het weekend elk uur twee IC-verbindingen tussen Kortrijk en Brugge.
NMBS wil tegen 2032 30% extra reizigers aantrekken en 10% extra treinaanbod uitbouwen. De uitbouw van stations als integraal toegankelijke, multimodale knooppunten waar naadloos van het ene vervoersmiddel op het andere kan worden overgestapt, moet die ambitie ondersteunen.
Nieuwe stations worden daarom future-proof ontworpen: ze worden gebouwd voor de volgende 60 jaar en zijn gedimensioneerd op de verwachte reizigersgroei en de bundeling van vlotte overstappen in een compacte ruimte.
Bij het voorontwerp is gekozen voor een nieuwe stationshal onder de sporen en perrons onder een luifel. Die functioneert als een 19 meter brede en 100 meter lange verbindingsgang voor voetgangers tussen de twee fietsenstallingen en tussen de bus- en treinperrons onderling. De hal zorgt ook dat voetgangers en fietsers van het Stationsplein en de Tolstraat naar de Minister Tacklaan en de Bloemistenstraat geraken en omgekeerd. Ook de nieuwe ondergrondse parking is logisch met de stationshal verbonden.
Naar alle acht sporen zijn er roltrappen en liften voorzien om een optimale toegankelijkheid te bieden. Aan de oostzijde wordt de bestaande doorgang onder het station omgevormd tot een technische koker. De huidige westelijke doorgang blijft behouden als extra toegang naar de perrons, onder meer vanuit de ondergrondse parkings.
Behoud erfgoedelementen
Het bas-reliëf van beeldhouwer Maurits Witdouck, een allegorische voorstelling van reizen en transport, dat nu de voorgevel van het huidig station siert, krijgt een nieuwe plek op de liftkoker in de Tacklaan. Het mozaïek van Rogier Vandeweghe krijgt een plaats in de nieuwe brede doorgang.
Verhoogde perrons krijgen 17 meter hoge luifel
De perrons zelf worden met 45 centimeter verhoogd, tot een hoogte van 75 centimeter boven de sporen, om vlot de trein op en af te stappen. Een luifel boven de sporen zorgt voor beschutting tijdens het wachten. Die wordt afgewerkt met hout en hoogwaardige transparante kunststof (Ethyleen-tetrafluorethyleen (ETFE) luchtkussens). Hij heeft een overspanning van 80 meter en is op het hoogste punt 17 meter boven het maaiveld van het Stationsplein.
Belangrijk is de visuele link tussen beide zijden van het station. Die wordt versterkt door het ontwerp van het nieuwe station en door de aanleg van de publieke ruimte. Een nieuw busstation zal als een lus functioneren parallel met de sporen aan weerszijden van het station.
De verschillende vervoersmodi (voetganger, fiets, bus, trein, taxi, auto) zijn goed op elkaar afgestemd. Met het nieuwe station zal de reiziger vlot de overstap kunnen maken tussen bus en trein, van de ondergrondse parking of fietsenstalling naar het station. De Kortrijkzaan zal vlot van de noord- naar de zuidzijde van het station kunnen wandelen of fietsen, en dit in een aangename lichtrijke en brede doorgang onder de sporen. Het nieuwe station zal optimaal toegankelijk zijn, zowel voor kinderen, ouderen, reizigers met buggy’s of bagage en personen met een handicap.
Stationsplein wordt groener en met ruimte voor terrassen
Het voorontwerp van het Stationsplein, de Tolstraat, de Doornikselaan, de Minister Tacklaan en de Bloemistenstraat is afgestemd op het nieuwe stationsgebouw. De stad en De Lijn werken de details later verder uit.
Het Stationsplein wordt hellend naar de doorgang en helt af tot het travel center van het station. De verbindingsgang onder de sporen wordt zo doorgetrokken tot op het plein. Het wordt levendig en groen. De 4 grote bomen (platanen) die nu op het plein staan, blijven. Langs de gevels loopt een breed trottoir dat op het bestaande niveau blijft. Ook rond de bomen die behouden blijven wordt op straatniveau ruimte gemaakt voor groen en terrassen.
Het stationsplein wordt over de sporen heen doorgetrokken tot in de Minister Tacklaan. De betegeling zal dezelfde roodbruine tinten hebben als de Zandstraat waardoor de stationsomgeving als één mooi geheel zal ogen.
Waterrecuperatie en zonnepanelen zorgen samen met een modulaire opbouw voor een duurzame footprint. We ontharden bijna 2.500 m².
Gloednieuw busstation
De Lijn zet volop in op hoogwaardig, kwalitatief en milieuvriendelijk openbaar vervoer met maximale aandacht voor het comfort van de reiziger. Daar hoort een gloednieuw busstation bij met een ruim, toegankelijk en rolstoelvriendelijk perron, een splinternieuwe Lijnwinkel en real time informatieborden. Het perron wordt voorzien van een luifel die het wacht- en overstapcomfort van de reizigers zal optimaliseren. Een uitstekende doorstroming van de buslijnen en de realisatie van een vlotte verbinding met Hoog Kortrijk zullen maximaal inspelen op de vervoersbehoeften. Door de inzet van elektrische busvoertuigen en hoogwaardig openbaar vervoer te combineren met diverse deelsystemen trekt De Lijn in Kortrijk maximaal de kaart van vergroening, combimobiliteit en duurzaam openbaar vervoer.
850 extra fietsenstallingen
In de Minister Tacklaan komt er langs de kant van de sporen terug een bomenrij om terug een laaneffect te bekomen. Onder en tussen de bomen komen groene borders die het busperron scheiden van het fietspad langs de sporen. De fietsenstallingen verdwijnen onder de grond, zowel in de Minister Tacklaan als op het Stationsplein. In het totaal zullen er bijna 3.000 stallingen zijn. Dat is ruim 850 stallingen meer dan nu.
Timing werken
De opstart van het masterplan voor het nieuwe station dateert van eind 2009. Het eerste deelproject is ondertussen in uitvoering. Eind december 2022 kwam er groen licht voor het vervolgverhaal vanuit de federale regering dat de nodige budgetten voor het nieuwe station van Kortrijk voorzien worden. De bedoeling is om in 2023 de omgevingsvergunning te bekomen om eind 2025 met de werken te kunnen starten. De vergunningsaanvraag wordt ingediend na de goedkeuring van het samenwerkingsakkoord door de gemeenteraad van Kortrijk begin mei. Het college van burgemeester en schepenen gaf zijn akkoord afgelopen maandag. NMBS, Infrabel en De Lijn keurden het samenwerkingsakkoord eerder al goed.
In het najaar van 2025 starten de voorbereidende werken. In het voorjaar 2026 zijn de perrons 7 en 8 als eerste aan de beurt. Het duurt ongeveer 8,5 jaar om alle perrons en overkappingen te vernieuwen. Ondertussen start ook de pleinaanleg. De realisatie van de tunnel en de fietsenstalling in de Minister Tacklaan en de Bloemistenstraat komen aan de beurt in 2027. De heraanleg van het Stationsplein, de Tolstraat en de Doornikselaan komen als laatste aan de beurt. De opening van het nieuwe station staat gepland in 2034.
Kostprijs
De kostprijs voor het sluitstuk van de stationswerken wordt voor alle partners samen geraamd op €89.000.000 (excl. BTW).
