Visie op open ruimte Toortelbeek, Markebeek en Kruiskouter/Leiemeersen
Kortrijk wil de open ruimte in en rond de stad vrijwaren en versterken. Als open ruimte beschouwen we zowel de grote groenstructuren en beekvalleien als kleinere groene, open plekken in de stad. Voor de open ruimte rond de Toortelbeek in Heule, Markebeek in Marke en de Kruiskouter/Leiemeersen in Bissegem werkte de stad een visie uit voor de toekomst van deze gebieden.
De aanzet tot die visie werd gegeven in de toekomstvisie voor de ruimte in onze stad 'Kortrijk 2025, de stad die we kunnen willen'. In de visie voor de 3 gebieden werden ook de reacties verwerkt die we kregen tijdens de infomomenten.
Het behoud van de open ruimte is noodzakelijk voor de (be)leefbaarheid van de stad, biedt plek aan biodiversiteit, (stads-)landbouw, waterhuishouding en recreatie. Deze thema’s zijn de drijfveren voor het behoud en versterken van de open ruimte.
Voorbije traject
In het najaar van 2017 startte de studie om een visie op te maken voor de drie gebieden. In het traject was er veel aandacht voor de belangen en standpunten van de gebruikers (landbouwers) en eigenaars. Tijdens de zogenaamde oogstworkshops in najaar 2017 konden ook andere geïnteresseerden hun ideeën en gebiedskennis meegeven.
Resultaat: 3 visiedocumenten
Per open ruimtegebied geeft de studie een beschrijving in woord en beeld van de bestaande toestand en de visie voor de toekomst.
Hoofdstuk 1 - 2: intro & drivers van het landschap
Download hoofdstuk 1 & 2: intro en drivers van het landschap
De studie draagt 4 'drivers' of drijvende thema's naar voor om de open ruimte te behouden en voor nieuwe relaties tussen stad en landschap:
- Biodiversiteit voor de stad: het belang van ecologische rijkdom in en rond de stad.
- Voedsel voor de stad: aandachtspunten voor een meer lokale voedselproductie.
- Water in de stad: het belang van rivier- en beekvalleien in de waterhuishouding en het aanpassingsvermogen ten aanzien van klimaatverandering.
- Trajecten door de stad: potenties voor fiets- en wandelroutes door de open ruimtegebieden voor meer verkeersveiligheid, fietscomfort en ruimtelijke beleving.
Deze thema's komen terug in de 3 visiedocumenten.
Hoofdstuk 3: Kruiskouter-Leiemeersen: ‘landschapspark aan de Leie’
Download hoofdstuk 3: Kruiskouter-Leiemeersen: ‘landschapspark aan de Leie’
De gebiedsvisie voor Kruiskouter-Leiemeersen vertrekt vanuit het ruimere toekomstbeeld van een landschapspark langs de Leie waar natuurontwikkeling, integraal waterbeheer, (stadsgerichte) landbouw en recreatie elkaar versterken. Het landschapspark vertrekt vanuit het centrum van Kortrijk met een interessante opeenvolging van stedelijke groene ruimte (Buda eiland, Kortrijk Weide) naar meer landschappelijke groene ruimte langs de Leie (Paters Mote en Kruiskouter-Leiemeersen).
Daarin passen een aantal ruimtelijke ingrepen:
- de aanwezigheid van de Hellebeek versterken door het verflauwen van de oevers.
- het vernatten van de Leiemeersen waardoor het ecologische potentieel én het waterbergend vermogen vergroot.
- het versterken van het tragewegennetwerk (richting de Leie, langs het natuurgebied ...), soms begeleid door bomenrijen of houtkanten.
Hoofdstuk 4: Markebeek: ‘Tuin van Marke’
Download hoofdstuk 4: Markebeek: Tuin van Marke
Het open gebied in Marke wordt als het ware de ‘Tuin van Marke’, met ruimte voor verblijf, (informeel) spel, stadslandbouw, watergebonden natuurontwikkeling en waterbeleving. Het gebied moet de toegangspoort worden naar het Preshoekbos en een betere verbinding krijgen met het park aan het OC.
Hoofdstuk 5: Toortelbeek: ‘De voedselpoort’
Download hoofdstuk 5: Toortelbeek: 'De voedselpoort'
De gebiedsvisie voor de Toortelbeek zet in op de creatie van een aaneengesloten open ruimte tussen stad (Heule centrum) en platteland (Lendelede) via de N50C, het beschermd landschap Preetjes Molen, het landschapspark Heerlijke Heulebeek en de Toortelbeek. Het gebied moet gaan fungeren als een Voedselpoort, een groene vinger waarin (stadsgerichte) landbouw, recreatief medegebruik, integraal waterbeleid en natuurontwikkeling zijn verweven. De visie stelt voor dat de stad Kortrijk, de buurgemeenten en de provincie een actieve rol spelen in het opzetten van een stadsgericht landbouwproductiemodel in het gebied.
Noot: Voor de visie op open ruimte Toortelbeek nam het College van Burgemeester en Schepenen een standpunt in dat afwijkt van de visie voor de mogelijke uitbreiding van Verbatex.
Hoofdstuk 6: Conclusie
Download hoofdstuk 6: Conclusie
De drie open ruimtegebieden zijn essentiële onderdelen van de globale open ruimtestructuur van de stad. Ze dragen elk op verschillende manieren bij tot het ecosysteem: tegengaan van hitte-eilanden, kwantitatief en kwalitatief waterbeheer, habitatontwikkeling voor bestuivers ... De open ruimtegebieden brengen ook andere meerwaarde met zich mee zoals recreatief medegebruik, waardevermeerdering van woningen, verbeteren van fysieke en mentale gezondheid van inwoners.
Een proactief open ruimtebeleid vraagt om een planologische / juridische verankering. De opmaak van een stadsbrede en gebiedsdekkende visie (ofwel Open Ruimte Plan) is aangewezen.
Voor de drie besproken open ruimtegebieden zijn de landbouwers belangrijke betrokkenen. De stad zet in op een goede samenwerking met de landbouwers en een actief open ruimtebeleid.
Het vervolg
De komende tijd geven we een aanzet om de de toekomstbeelden om te zetten in de praktijk. In eerste instantie starten we daarvoor de gesprekken met de betrokkenen, gebruikers en eigenaars op.